Κίτσος Τζαβέλας (Καλλιτέχνης: Τηλέμαχος Γύζης)



Τίτλος έργου: Κίτσος Τζαβέλας
Θέση: Πεδίον του Άρεως, Λεωφόρος Ηρώων
Έτος Κατασκευής: 1937
Υλικό Κατασκευής: Μάρμαρο
Καλλιτέχνης: Τηλέμαχος Γύζης

Ο Κίτσος Τζαβέλας (1801-1855) ήταν Σουλιώτης αγωνιστής. Αφού υπερασπίστηκε το Μεσολόγγι, διακρίθηκε σε μάχες εναντίον του Ιμπραήμ. Μετά την άφιξη του Καποδίστρια πήρε μέρος στην εκκαθάριση της Στερεάς από τα οθωμανικά στρατεύματα. Στην περίοδο της αντιβασιλείας φυλακίστηκε ως ρωσόφιλος. Ο Όθωνας, ωστόσο, τον έκανε υποστράτηγο, αντιστράτηγο και υπασπιστή του. Διετέλεσε υπουργός και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Το 1854 έλαβε μέρος στην εξέγερση των αλύτρωτων περιοχών αλλά λόγω της αποτυχίας του εγχειρήματος αποσύρθηκε. Πέθανε στην Αθήνα.

Ο Ονούφριος – Τηλέμαχος Γύζης γεννήθηκε το 1884 στο Μόναχο. Γιος του ζωγράφου Νικόλαου Γύζη και της Άρτεμης Νάζου ήταν ο μοναδικός απόγονος της οικογένειας Γύζη που επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε ως γλύπτης. 

Νικολάου Γύζη (1842 – 1901), «Τηλέμαχος, Μαμά» 21 Φεβρουαρίου 1885, 9,8 Χ 7,5 εκ. μολύβι σε χαρτί, Εθνική Πινακοθήκη, Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου